Towarzystwo Przyjaciół Rzek
Iny i Gowienicy

Pozyskiwanie żwiru z rzeki może być bardzo kosztowne dla środowiska naturalnego. Wydawanie pozwoleń na tego typu działania trzeba podejmować po dokładnym rozpoznaniu sytuacji. Współpraca Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach i Klubu Gaja w takich sprawach zaczyna przynosić efekty. Organizacja społeczna zajmująca się ochroną środowiska może uczestniczyć w kontrolowaniu wydawania pozwoleń na prace w rzece. Jest to o wiele skuteczniejsze działanie niż ustalanie sprawców szkód już po fakcie.

Z takim przypadkiem Klub Gaja miał do czynienia kilka miesięcy temu w związku z wydobywaniem żwiru z rzeki Koszarawy na terenie Żywca. Z interwencją w tej sprawie zwrócił się mieszkaniec Żywiecczyzny. Niestety do dziś nie tylko, że nie ustalono sprawców dewastacji, ale także do społecznej świadomości nie dotarły informacje jak duże i długotrwałe straty dla przyrody, a więc także dla ludzi, może wywołać wjazd ciężkiego sprzętu budowlanego do rzeki.

Tym bardziej cieszy wiadomość, że po wizji lokalnej nad Sołą w Milówce RDOŚ w Katowicach wstrzymał postępowanie w sprawie wydania zezwolenia na wydobycie żwiru w tym rejonie. Inwestor, który zabiega o to pozwolenie musi opracować tzw. raport oddziaływania na środowisko, który niezbędny będzie do wydania decyzji przez Urząd Gminy w Milówce o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację tego przedsięwzięcia. Dopiero wówczas, po złożeniu takiego dokumentu, katowicki RDOŚ może wznowić postępowanie w sprawie warunków ewentualnych robót nad Sołą. Klub Gaja, który uczestniczył w wizji lokalnej nad tą rzeką uważa, iż należy odmówić udzielenia warunków prowadzenia tam robót ze względu na występowanie na tym terenie siedlisk i gatunków chronionych w ramach programu Natura 2000.

Na odcinku rzeki, na którym planuje się komercyjny pobór kruszywa są chronione gatunki ryb: śliz, głowacz pręgopłetwy i białopłetwy, minóg strumieniowy, brzanka karpacka. Pobór kruszywa doprowadzi do zniszczenia siedlisk i wpłynie niekorzystanie na wymienione gatunki. W świetle wielu badań widać wyraźne „powiązanie liczebności i różnorodności zespołów ryb ze stopniem morfologicznego zróżnicowania koryta i hydromorfologiczną jakością rzeki wskazuje, iż uzyskanie w przyszłości poprawy ekologicznego stanu tej i innych rzek górskich – którego przejawem jest bogactwo zespołów ichtiofauny – będzie wymagało zwiększenia morfologicznej złożoności ich koryt i poprawy hydromorfologicznego stanu rzek” (Praca: „Zróżnicowanie hydromorfologiczne rzeki górskiej a bogactwo gatunkowe i liczebność ichtiofauny” B.Wyżga, A.Amirowicz, A.Radecki-Pawlik, J.Zawiejska, 2009). Zdaniem Klubu Gaja planowana inwestycja doprowadzi do zniszczenia morfologicznej różnorodności dna rzeki – struktura żwirów stanie się jednolita, a przez to nieodpowiednia m.in. dla składania ikry przez ryby.

Na świecie w wielu krajach rzeki są pod specjalnym nadzorem instytucji państwowych. Przykładowo dla Loary we Francji wprowadzono całkowity zakaz wydobywania żwiru.

Źródło: Klub Gaja, www.klubgaja.pl

2010-03-01