Towarzystwo Przyjaciół Rzek
Iny i Gowienicy

 W dniu 13 lipca Komisja Europejska opublikuje pierwszy pakiet propozycji dotyczących reformy Wspólnej Polityki Rybackiej (WPRyb).

Warszawa, 13 lipca 2011r

Komisja Europejska (KE) opublikowała dzisiaj pierwszy pakiet propozycji dotyczących reformy unijnej Wspólnej Polityki Rybackiej (WPRyb). Propozycja przedstawiona po dwóch latach konsultacji zawiera cenne elementy, ale brakuje jej niezbędnych składników do zapewnienia ekologicznie zrównoważonego rybołówstwa w Unii Europejskiej.

Propozycja wyznacza cel odnowienia zasobów rybnych, zachęca do większej selektywności technik połowowych i częściowo podejmuje problem marnotrawnych praktyk odrzutów w wodach UE, o ile uzyska poparcie Rady i Parlamentu Europejskiego. Niemniej jednak, nie uznaje potrzeby istnienia zasobnego, zdrowego morskiego ekosystemu, jako zasadniczego warunku trwałego istnienia bogatych stad gatunków eksploatowanych przez  rybołówstwo i nie zobowiązuje państw członkowskich do przestrzegania doradztwa naukowego przy wyznaczaniu praw połowowych.

„Wyznaczenie bardziej ambitnych celów zarządzania stadami ryb będzie mogło powstrzymać przełowienie jedynie jeśli odpowiedzialni za rybołówstwo ministrowie zostaną zobowiązani do przyznawania praw połowowych na podstawie najlepszych dostępnych rad naukowców oraz lepszej współpracy i konsultacji z sektorem ochrony środowiska. Nie możemy sobie już dłużej pozwolić na coroczne wewnątrz sektorowe polityczne handlowanie wysokością kwot połowowych”, mówi Jacek Bożek, Prezes organizacji Klub Gaja.

Jak do tej pory słaby system kontroli nad przestrzeganiem zasad i przepisów wynikających z WPRyb przyczynił się do poważnego wytrzebienia zasobów ryb, do degradacji ekosystemów oraz gatunków i siedlisk morskich. Współczesne rybołówstwo jest dalekie od rzetelnej samokontroli i stosowania ekosystemowego podejścia w zarządzaniu eksploatacją zasobów morskich, coraz mniej opłacalne i uzależnione od dotacji ze środków publicznych.

‘Nie chcemy dotowania ze środków publicznych tych sektorów rybołowstwa, które musza zaprzestać połowów lub okresowo wstrzymać się od ich prowadzenia z powodów własnoręcznie dokonanego przełowienia zasobów’, mówi Dariusz Szwed, Przewodniczący Rady Programowej fundacji Zielony Instytut.

Mając w pamięci częste zapewnienia Komisji o potrzebie radykalnych reform WPRyb,  polskie organizacje pozarządowe stwierdzają, że przedłożony pakiet nie jest ambitną propozycja, jaką obiecywano Europejczykom.

Najbardziej radykalnym elementem propozycji jest kontrowersyjny plan obowiązkowego udzielania rybakom, prowadzącym obecnie aktywną działalność na terenie UE, dostępu do zasobów ryb, w formie zbywalnych koncesji połowowych. Jest to główny element działań Komisji zmierzających do poradzenia sobie z nadmiernymi mocami połowowymi – czyli z główną przyczyną nadmiernych połowów – po wcześniejszych porażkach spowodowanych słabością działań i ich wdrażania w państwach członkowskich.

Komisja zwraca się obecnie ku rozwiązaniom „rynkowym”, w celu rozwiązania problemu nadmiernych mocy połowowych, bez wprowadzenia żadnych mechanizmów zapewniających usunięcie z floty najbardziej szkodliwych jednostek, oraz bez ochrony i preferencji dla tych rybaków, którzy prowadzą połowy w sposób najbardziej zrównoważony i przyjazny dla ekosystemu. Takie podejście może spowodować dalsze pogłębienie szkodliwego wpływu rybołówstwa na środowisko morskie a przez to także na ludzi i gospodarkę od morza zależnych.

Mniejsze jednostki – poniżej 12 metrów długości, stosujące bierne narzędzia połowowe – nie będą zobowiązane do wejścia w program prywatyzacji w formie zbywalnych koncesji połowowych . Niemniej jednak, propozycja nie zawiera żadnych sugestii, co do modelu zarządzania tym segmentem floty, który obecnie stanowi ponad 70% ilości jednostek w UE. Segment ten, słabo kontrolowany, dysponując coraz bardziej zdegradowanymi zasobami strefy przybrzeżnej nadal nie modernizuje swoich technik połowowych w sposób zapewniający przetrwanie zagrożonym elementom ekosystemu, jest w dużym stopniu odpowiedzialny za przyłów gatunków chronionych

„Reforma powinna prowadzić do  przywrócenia dobrego stanu naszych mórz i społeczności rybackich. Ponieważ polskie organizacje pozarządowe pracują na rzecz osiągnięcia zrównoważonego rybołówstwa i zdrowego Bałtyku, mamy nadzieję, że polska prezydencja w Radzie Europejskiej wesprze taką przyszłą politykę rybacką, która będzie uwzględniała ekosystemowe podejście w odnawianiu i zarządzaniu zasobami, zapewniając tym samym trwałość istnienia rybołówstwa w Polsce i w Europie ”, mówi Radosław Gawlik, lider projektu „Bałtyk jest w Polsce. Bałtyk jest w Europie” oraz Prezes organizacji Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA.

Obecnie odpowiedzialność za wdrożenie skutecznej reformy spoczywa głównie na Radzie Europejskiej i na Parlamencie Europejskim.

Propozycja KE zostanie przedstawiona Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Ministrów do dalszych negocjacji i poprawek, zgodnie ze zwykła procedurą prawodawczą. Ostateczne wyniki mogą być znane najwcześniej w połowie 2013 roku.

Osoby kontaktowe, mogące udzielić bliższych informacji:

Radek Gawlik, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, +48 (605) 037 417, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Jacek Bozek, Klub Gaja, +48 (603) 636 554, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

1.    Polskimi członkami koalicji OCEAN2012 są: Fundacja Nasza Ziemia, Fundacja „Sprzątanie Świata-Polska”, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO–UNIA, Klub Gaja, Towarzystwo Przyjaciół Rzek Iny i Gowienicy, Polski Klub Ekologiczny. OCEAN2012 to koalicja organizacji pracujących na rzecz takich zmian w europejskiej wspólnej polityce rybołówstwa, które położą kres nadmiernym połowom, niszczycielskim praktykom połowowym i umożliwią sprawiedliwe i równomierne korzystanie ze zdrowych zasobów ryb. Koalicja proponuje całkowicie nowe podejście, bazujące na określonych zasadach, do zarządzania rybołówstwem na wodach UE oraz wobec całej floty UE działającej na całym świecie.

Koalicja OCEAN 2012 została zainicjowana i jest koordynowana przez Pew Environment Group będącą agendą ds. ochrony przyrody fundacji the Pew Charitable Trusts - organizacji pozarządowej mającej na celu położenie kresu nadmiernym połowom ryb w oceanach świata. Grupa Sterująca OCEAN2012 składa się z: Coalition for Fair Fisheries Arrangements, Ecologistas en Accion, The Fisheries Secretariat, nef (new economics foundation), Pew Environment Group oraz Seas at Risk.

Wizja OCEAN2012 na temat Wspólnej Polityki Rybackiej UE: www.ocean2012.eu

2.    Informacje o organizacjach podpisanych pod stanowiskiem zaprezentowanym w notatce prasowej:
OCEAN2012: http://www.ocean2012.eu
Fundacja Nasza Ziemia: http://www.naszaziemia.pl/
Klub Gaja: http://www.klubgaja.pl/
Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA: http://www.eko-unia.org.pl/ekounia/
Fundacja ‘Sprzątanie świata’: http://www.naszaziemia.pl/v3/nasze_akcje.php?s=111&page=1618
Towarzystwo Przyjaciół Rzeki Iny i Gowienicy: http://www.tpriig.pl/
Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (OTOP): http://www.otop.org.pl/
Fundacja ‘Z Naszej Strony’: http://bazy.ngo.pl/search/info.asp?id=176945
Federacja Zielonych Gaja: http://gajanet.pl/
Zielony Insytut: www.zielonyinstytut.pl
Polski Klub Ekologiczny: http://www.pke-zg.org.pl/