Towarzystwo Przyjaciół Rzek
Iny i Gowienicy

 

TPRIIG/AF/70/2012                                                                                    Stepnica dn. 30 04 2012

 

Wójt Gminy Stepnica

Rada Gminy Stepnica

 

Uwagi do planu zmian w studium zagospodarowania przestrzennego gminy Stepnica pod kątem lokalizacji farm wiatrowych.

  

Szanowny Panie Wójcie!  Szanowni Państwo Radni!

        Jako Stowarzyszenie Pożytku Publicznego zajmującego się dbałością o ochronę ekosystemów rzek Iny, Gowienicy i Wołczenicy zmuszeni jesteśmy do zwrócenia uwagi na kilka faktów, które najwidoczniej umknęły w trakcie opracowywania dokumentu dotyczącego oddziaływania na środowisko planowych inwestycji wiatrakowych.  Przede wszystkim opracowanie pomija zespół nieuchronnych oddziaływań na korytarz migracyjny krągłoustych oraz ryb dwuśrodowiskowych, które stwierdzono w rzece Gowienica oraz jej dorzeczu.  W punkcie bonitacyjnym sąsiadującym z planowaną lokalizacją stwierdzono występowanie chronionych gatunków: Punkt bonitacyjny nr 1 GPS N 53 40 079 E 014 39 003 - Rzeka Gowienica powyżej m. Stepnica.   Przepływ wody około 0,3 m/s , na dnie piasek muł i żwir w proporcjach : 80: 15: 5 %, roślinność :   włosienicznik, strzałka wodna, trzcina pospolita. Ichtiofauna:   10. Gymnocephalus cernuus 17, Perca fluviatilis 89, Cobitis taenia 3, Rutilus rutilus 26, Anguilla anguilla 1, Cottus gobio 2, Leuciscus leuciscus 2, Gobio gobio 6, Aspius aspius 2, Alburnus alburnus1, Sander lucioperca 1, Salmo trutta m. fario 3, Lota lota 1. Klasyfikacja badaczy- dr inż. Sławomir Keszka, dr inż. Adam Tański z Akademii Rolniczej w Szczecinie(obecnie ZUT),Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa : „ciek nadaje się dla ryb  łososiowatych”. W tym samym badaniu na innych punktach stwierdzono , Lampetra fluviatilis 1, oraz Salmo salar, Salmo trutta m. trutta,  którymi zresztą użytkownik rybacki- Zarząd Okręgu Polskiego Związku Wędkarskiego, od lat zarybia ten ciek i jego dorzecze. Łosoś oraz troć wędrowna to cenne gatunki gospodarcze, a także najszlachetniejsze gatunki rodzimych ryb.    Badania te jasno ukazują, że Gowienica wraz z dorzeczem jest bardzo cennym ekosystemem wodnym, siedliskiem ryb szlachetnych oraz chronionych gatunków,    sama zaś rzeka Gowienica jest siedliskiem chronionym- rzeką włosiennicznikową. Podstawowym aspektem prawidłowego funkcjonowania ekosystemów wodnych jest continuum rzeczne, czyli możliwość swobodnej migracji organizmów. Planowana lokalizacja farm wiatrowych stwarza realną szansę utraty tej możliwości, i to dla całego dorzecza, za sprawą generowanych oddziaływań w postaci drgań.       

        Z dostępnych dziś wyników badań wynika, że mieszkańcy wód, w tym ryby oraz krągłouste, są zwierzętami o rozbudowanym systemie odbioru bodźców w postaci drgań, co zresztą jest dość oczywiste, zważywszy doskonałe warunki rozprzestrzeniania się tych bodźców w ośrodku wodnym oraz gruncie. Zwierzęta te posiadają kilka wyspecjalizowanych narządów do postrzegania swego środowiska tym właśnie sposobem. Wiele badań potwierdza silną reakcję na nowe bodźce z tej grupy, różne u różnych gatunków, jednak głownie ujemne, powodujące ucieczkę zwierząt poza strefę oddziaływania. Ten fakt wymusza wniosek o potencjalnym istotnym zagrożeniu ze strony instalacji farm wiatrowych dla prawidłowego funkcjonowania ekosystemu. Testy przeprowadzone na młodocianych formach łososia w Szwecji w okresie spływu do morza wykazują, że niektóre zakresy fal generowanych przez instalacje wiatrowe są odczuwalne przez ryby z odległości 25 kilometrów, zaś w próbie testowej w ciągu trzech godzin z zanieczyszczeniem infradźwiękami barierę przekroczyło tylko ułamek procenta ryb, w stosunku do okresu ciszy. Fakty te jasno pokazują, że w środowisku rzecznym farma wiatrowa posadowiona w pobliżu cieku może stać się barierą nie do pokonania dla chcących migrować zwierząt. Zasięg takiego oddziaływania zależy w dużym stopniu od rodzaju podłoża. W naszym przypadku, gdzie dominują osady torfowe o wysokim uwodnieniu, drgania mogą się rozprzestrzeniać na wiele kilometrów, a nawet wpływać w zauważalny u ryb sposób na obszar samego Zalewu Szczecińskiego. W opracowaniu dotyczącym wpływu hałasu na ryby dr Roman Żurek z Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie zaleca wysoką ostrożność we wprowadzaniu wszelkich nowych źródeł hałasu i wibracji do ekosystemów wodnych ponieważ badania tych oddziaływań są dopiero w fazie rozwoju, a już wstępnie wskazują wysokie oddziaływanie na mieszkańców wód.  Konieczność wielkiej ostrożności w odniesieniu do wód śródlądowych dodatkowo potęguje ograniczoność tych akwenów przez ląd, co uniemożliwia „obchodzenie” przez zwierzęta strefy dyskomfortu. Ogromne znaczenie przy podejmowaniu decyzji ma zespół oddziaływań etapu budowy. Tu niektóre technologie mogą być w bliskim zasięgu nawet zabójcze dla zwierząt wodnych, zaś efekt płoszenia odczuwalny będzie na wiele kilometrów i może całkowicie zaburzyć ciągi tarłowe oraz rozród naturalny. Sam proces budowy to także ogromny wzrost natężenia ruchu ciężkiego sprzętu, który zamieni obszar gminy w plac budowy na kilka lat!!!! Nie bez znaczenia wobec planów budowy farm wiatrowych są także względy interesu społecznego. Obecne zasoby przyrodnicze gminy Stepnica to ogromny kapitał dla zrównoważonego rozwoju wielu gałęzi aktywności lokalnej społeczności, od budownictwa jednorodzinnego po turystykę kwalifikowaną wielu kierunków. Otoczenie Stepnicy farmami wiatrowymi wykluczy te kierunki i spowoduje zaniku rozwoju w gminie. Sąsiedztwo dużych skupisk ludności i zakładów pracy, jakimi są Szczecin z satelitami, w tym goleniowski park przemysłowy, a nieco dalszej odległości ponad 4- milionowy Berlin nie rokują szans rozwoju dodatkowych zakładów przemysłowych. Jednocześnie taka lokalizacja gminy Stepnica z ogromnym bogactwem przyrodniczym, unikatowym w skali Europy, to gotowa baza dla spełnienia turystycznych i rekreacyjnych oczekiwań tej kilkumilionowej rzeszy turystów w najbliższym sąsiedztwie aglomeracji. Taki układ sprzyja ukierunkowaniu rozwoju Stepnicy ściśle na rozwój wszelkiego rodzaju turystyki opartej o walory przyrodnicze, wyklucza zaś szanse rozwoju przemysłowego z powodu bardzo niskiej podaży rąk do pracy.!!!!

      Wniosek 1) W ZWIĄZKU Z POWYŻSZYMI FAKTAMI WNIOSKUJEMY O WYKLUCZENIE MOŻLIWOŚCI BUDOWY FARM WIATROWYCH W ODLEGŁOŚCI MNIEJSZEJ NIŻ WYKLUCZAJĄCA POWSTANIE WSZELKICH SZKODLIWYCH LUB PŁOSZĄCYCH ZWIERZĘTA WODNE W RZECE GOWIENICY ODDZIAŁYWAŃ . WYZNACZENIE TAKIEJ ODLEGŁOŚCI WYMAGA SZCZEGÓŁOWYCH EKSPERTYZ DLA KAŻDEJ LOKALIZACJI, JEDNAK Z DOSTĘPNEJ DZIŚ JUŻ WIEDZY OGÓLNEJ MÓWIĆ MUSIMY O KILOMETRACH STREFY OCHRONNEJ.

      Wniosek 2) Zwracamy równocześnie uwagę na fakt, że cała rzeka Gowienica objęta jest ochroną w ramach NATURA 2000, w związku z czym konieczna jest ocena oddziaływania planowanej inwestycji na ten ekosystem., co zostało zbagatelizowane w obecnym opracowaniu.

      Wniosek 3) Konieczne jest również przeprowadzenie wariantowania i tu inwestor musi wykazać brak alternatyw, a takich jest mnóstwo, w związku z czym uważamy, że plan budowy farm wiatrowych w tym terenie jest sprzeczny z prawem o ochronie obszarów N2000.

      Wniosek 4) Wobec przedstawionych faktów wnioskujemy o ponowne przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko z uwzględnieniem badań na istnienie wcześniej wskazanych oddziaływań oraz oceny oddziaływania na obszary N2000.

W ramach proponowanych zmian w studium zauważyliśmy jeszcze jeden bardzo niepokojący akcent- obwałowanie rzeki Gowienicy poza dotychczasowy, uzasadniony obroną przed wezbraniami teren powyżej miejscowości aż do lasu. Jako ekspert Rządowego Centrum Bezpieczeństwa ds. powodzi, którym jestem od kilku lat, uważam takie rozwiązanie za błąd, który zwiększy zagrożenie powodziowe Stepnicy przez odcięcie terenów zalewowych powyżej miejscowości.  Takie działania są sprzeczne z nowoczesną polityką zarządzania ryzykiem powodzi, które obowiązują dziś w Unii Europejskiej.  Najskuteczniejszą obroną Stepnicy, podobnie jak każdej innej miejscowości,  jest możliwość wylania rzeki wszędzie, gdzie to dotychczas czyniła przez wieki, poza terenami zabudowanymi. Tak działają wszystkie kraje UE, a także wiele na innych kontynentach i istnieją analizy ekonomiczne skuteczności oraz efektywności takiego właśnie kierunku.  Dziś odsuwa się maksymalnie obwałowania na terenach zabudowanych, z wykupem gruntów włącznie, a likwiduje się je poza miejscowościami z wymierną poprawą bezpieczeństwa powodziowego społeczeństwa.  Tak działają Niemcy, Holendrzy, Anglicy i wiele innych nacji, które skrupulatnie liczą środki publiczne wydatkowane na te cele.  Plany obwałowania zalewowych łąk w rzeczywistości służyć mają zapewne ochronie farmy wiatrowej przed podtapianiem za publiczne pieniądze, co jest nie do przyjęcia. Usilnie nadal forsowana w naszym kraju archaiczna  polityka regulacji i obwałowań spowodowała już negatywną reakcję Komisji Europejskiej i stoimy o krok od wszycia przeciwko Polsce postępowania przez Trybunał Europejski.  W razie potrzeby służę swoją wiedzą i przykładami opracowań na ten temat.

      Wniosek 5) Wnioskujemy o odstąpienie od wydłużania obwałowań nad Gowienicą w związku z kolizją tych planów z RDW oraz Dyrektywą Powodziową. W ramach remontu istniejących obwałowań prace muszą być ograniczone tylko do odbudowy wałów, bez ingerencji w koryto rzeki.

 

  Szanowni Państwo Radni. Spoczywa na Was wielka odpowiedzialność za decyzję o przyszłości mieszkańców gminy Stepnica a także ich dzieci i wnuków. Także Waszych rodzin! Przychylając się do planów inwestora staniecie się współwinnymi likwidacji możliwości rozwoju naszej gminy w kierunkach, do których jest gotowa. Apeluję do Państwa o rozwagę i wzięcie pod wzgląd całości społeczności od której dostaliście mandat zaufania.

Z PRZYRODĄ NIE MA KOMPROMISÓW, SĄ TYLKO PRZYCZYNY I SKUTKI. ZNISZCZONE SIEDLISKO TO ZANIK GATUNKU.

Z Poważaniem